عیسی طلبه مشهدی

دروغ به شوخی

سؤال : دروغ به شوخی چه حکمی دارد ؟

آیت الله صافی گلپایگانی : در روایت آمده است که انسان طعم ایمان را

نمی چشد مگر وقتی که دروغ را چه به نحو جدّی و چه شوخی ترک کند

آیت الله بهجت : دروغ شوخی حرام است.

آیت الله شاهرودی : مشکل است

آیت الله مکارم : چنانچه قرینه ای در کلام باشد که طرف مقابل متوجه شود شما قصد حقیقی ندارید اشکالی ندارد.

آیت الله نوری همدانی : اگر قرینه ای در کار باشد که شوخی بودن آن را برساند حرام نیست ولی بهتر است که این کار را نکند[1]

مسأله : آیات عظام وحید خراسانی ، خویی ، تبریزی : دروغ گفتن حرام است و آن خبر دادن از چیزی است که واقعیت ندارد و فرقی در حرمت بین دروغ جدّی و دروغ شوخی نیست و اگر خبری را به عنوان شوخی نقل کند در حالی که قصد حکایت و اخبار نداشته باشد اشکال ندارد.

آیت الله سیستانی : دروغ گفتن حرام است و آن خبر دادن از چیزی است که واقعیت ندارد و فرقی در حرمت بین دروغ جدّی و دروغ شوخی نیست تا وقتی که قرینه حالیه یا مقالیه ای بر شوخی بودن آن نباشد و اگر قرینه حالیه یا مقالیه ای بر شوخی بودن قرار دهد در حرمت آن اشکال است هر چند احتیاط واجب در ترک آن است و اگر خبری را به عنوان شوخی نقل کند در حالی که قصد حکایت و اخبار نداشته باشد اشکال ندارد[2].

سؤال : آیا می‌شود برای مزاح و شوخی ، دروغ گفت ؟

جواب از آیت الله سیستانی : اگر قرینه ای بر شوخی بودن نباشد حرام است و اگر باشد هم به احتیاط واجب جایز نیست ولی اگر قصد حکایت نکند گر چه صورت سخن به عنوان خبر باشد حرام نیست[3] 

---